اهمیت خواب شبانه

محرومیت از خواب از دیرباز به عنوان وسیله‌ای برای شکنجه استفاده می شده و البته همچنان کاربرد دارد. در واقع، بی‌خوابی شبانه تأثیر بسیار زیادی بر مغز دارد. با محرومیت از خواب شب نه تنها اختلالاتی در حافظه رخ می دهد، بلکه ممکن است فرد دچار توهم شود. بنابراین، مراقبت از روال خواب برای شما ضروری است و از این رو همیشه موارد زیر را به خاطر بسپارید:

مغزتان نیاز دارد که شما شب‌ها کم و بیش بین 7 تا 8 ساعت بخوابید. خوابیدن در طول روز هیچ ارزشی برای حافظه و مغز ندارد. همچنین بیدار شدن های مکرر در طول شب هم به سلامت شما آسیب می‌زند.

اگر متوجه شدید چندین هفته است از بی خوابی، کم خوابی یا بیدار شدن‌های مکرر در شب رنج می برید، حتما از پزشک متخصص  درخواست کمک کنید، زیرا سلامت جسمی و روانی شما به خواب شبانه‌تان بستگی دارد.

برای این که بهتر به اهمیت خواب شبانه پی ببرید در ادامه نگاهی داریم به این که در طول خواب شبانه چه اتفاقاتی برای مغط شما می‌افتد.

وقتی خوابید مغز شما چه می‌کند؟

هنگام خواب ، مغز شما انرژی مصرف شده در طول روز را بازیابی می کند و اطلاعات جدیدی را که در طی روز دریافت کرده پردازش می‌کند. این فرایندی بسیار مهم است که حافظه و مهارت‌های یادگیری شما را بهبود می‌بخشد.

خواب برای همه انسان‌ها فرایندی جذاب و ضروری است. به دلیل اطلاعات فیزیولوژیکی و عصبی آناتومیکی که انسان‌ها در گذشته فاقد آن بودند، پدیده خواب همیشه با رمز و راز احاطه شده و گمانه‌زنی های بسیاری راجع به آن وجود داشته است. با این حال، امروزه، مطالعات و تحقیقات بسیاری موجود است که توضیح می دهند مغز هنگام خواب چه می کند.

مراحل پنج‌گانۀ فعالیت مغزی در خواب شبانه

در طول استراحت شبانه و در طی مراحل مختلف خواب سطوح مختلفی از فعالیت مغزی انجام می‌شود: چهار مرحله از این مراحل غیر REM و مرحله پنجم خواب REM است.

 مرحله 1) در این مرحله، شما دچار خواب آلودگی می‌شوید ، ماهیچه‌ها به تدریج شل می‌شوند و فعالیت مغز شما کند می‌شود. با این حال، این یک حالت خواب سبک است و می توانید به راحتی از آن بیدار شوید.

 مرحله 2) در دومین مرحله خواب، درجه حرارت بدن، ضربان قلب و تعداد تنفس به تدریج کاهش می یابد.

مراحل 3 و 4) در مرحله 3 و 4 شما در حالت عمیق‌تری از خواب قرار دارید و فعالیت مغز شما فرکانس بسیار پایینی دارد. در این مرحله، بیدار شدن از خواب دشوارتر است. خواب پریشی‌هایی چون کابوس‌های شبانه یا خوابگردی معمولاً در این مرحله اتفاق می‌افتد.

مرحله 5) در آخرین مرحله از چرخه خواب، شما وارد مرحله REM می‌شوید که در آن حرکت سریع چشم را تجربه می کنید؛ تنش عضلات شما به شدت کاهش می یابد و تنفس و ضربان قلب تان نامنظم می‌شود. در این مرحله است که شما شروع به رویا پردازی یا خواب دیدن می‌کنید. اگر در این مرحله از خواب بیدار شوید‌، به احتمال زیاد رویایی را که در آن بودید، به خاطر می آورید.

یک چرخه کامل خواب تقریباً 100 دقیقه طول می کشد. 60 تا 70 دقیقه اول صرف چهار مرحله اول می‌شود و 30 تا 40 دقیقه آخر صرف رویا دیدن  و مرحله REM می‌شود. در طول خواب معمولی شبانه، شما این چرخه را بین چهار تا شش بار انجام می‌دهید.

تاثیرات مثبت خواب شبانه بر مغز

یادگیری و حافظه

مطالعات نشان داده است که حافظه و یادگیری بعد از یک دوره خواب بسیار بهتر از یک دوره مشابه بیداری است. همچنین تأثیر مثبت خواب در مورد حافظه اعلانی یا آشکار (که مربوط به واقعیت‌ها و رویدادها است) و حافظه رویه ای (مربوط به توانایی‌ها و مهارت‌های حرکتی مثل دوچرخه سواری و رانندگی) بیشتر نمایان می شود.

حتی دوره های کوتاه خواب (چرت زدن 6 دقیقه ای) می تواند تأثیر مثبتی بر  یادگیری داشته باشد.

واقعیت جالب دیگر این است که زمان بین یادگیری و خواب بسیار بایکدیگر مرتبط است. بنابراین، اگر می خواهید اطلاعات خاصی را جمع آوری کنید، خواب بعد از مطالعه به شما کمک زیادی می کند.

تجدید انرژی

مصرف انرژی در طول روز زیاد است و در شب و طی مدت خواب انرژی مصرف شده جایگزین می‌شود.

ترمیم خستگی جسم و روان

خواب برای مبارزه با خستگی و رسیدن بدن به حالت اولیه ضروری است. مطالعات نشان می دهد که افزایش خواب پس از زمان استرس زا می تواند بار روانی مغز را جبران کند. در حالی که خستگی جسمانی با استراحت از بین می‌رود، خستگی روانی به طور خاص به خواب نیاز دارد.

توانایی خلاق و حل مسئله

یک زبانزد چینی می گوید: "دنبال راه حل می‌گردند، من باید روی آن بخوابم".

واقعیت آن است که داشتن خوابی با کیفیت عالی برای زندگی سالم ضروری است. بدن شما و به ویژه ذهن شما برای بازیابی و تجمیع اطلاعات و یافتن چشم اندازها و راه حل‌های جدید به زمان نیاز دارد. این زمان در خواب فراهم می‌شود. 

بنابراین یادتان بماند، با مراقبت از خواب، از مغزتان مراقبت کنید.